In de tuin van Museum Arnhem aan de Utrechtseweg in genoemde stad liggen twee kleine bunkers uit de Tweede Wereldoorlog. Ongeveer 400 meter ten westen van het museum, tegenover het Elisabeth Gasthuis, ligt nog een derde bunker van hetzelfde type.
‘Market Garden’ mislukt, Arnhem en Veluwe front
Na het mislukken van Operation ‘Market Garden’ in september 1944, stagneerde de snelle geallieerde opmars die in de nazomer vanuit Frankrijk was ingezet halverwege Nederland. Arnhem en omgeving lagen vanaf dit moment in de frontlijn. Om deze reden werd de stad en later ook andere dorpen ten noorden van Rijn geëvacueerd op last van de bezetter. In landschappelijk perspectief behielden de Duitsers in de omgeving van het plangebied strategisch goede posities: zij konden zich hoog en droog op de stuwwal ingraven, zo ook op de museumheuvel. De geallieerden bevonden zich daarentegen in de lage, natte weides van de Overbetuwe. De Duitsers keken hierover uit.
Panther-Stellung
Het zwaartepunt van dit onderzoek over de Tweede Wereldoorlog in Arnhem lag op de periode van de Duitse stellingbouw in de herfst en winter van 1944-1945, evacuatie en dwangarbeid van burgers en de uiteindelijke bevrijding door Britten en Canadezen. De befaamde Slag om Arnhem valt derhalve buiten het gezichtsveld van dit onderzoek. De Kochbunkers ten noorden van de Rijn behoorden tot de Panther-Stellung.
Archeologisch veldonderzoek AWN
Op 21 mei 2016 voerden leden van de Werkgroep WO2 van de AWN afdeling 17 graafwerkzaamheden uit in de museumtuin ten behoeve van de reconstructie van een loopgraaf en de ontsluiting van een van de bunkers voor het publiek. Redelijk onverwacht werden hierbij grondsporen aangetroffen die direct aan het gebruik van de bunker kunnen worden toegeschreven. Bovendien werd een bijzondere vondst gedaan. Naar aanleiding hiervan werd besloten om de bevindingen te documenteren en vast te leggen. Dit archeologisch onderzoek vond plaats op 4 juni 2016.
Archeologie van de Tweede Wereldoorlog
Oorlogserfgoed valt al veel langer binnen de interesse van het ‘grote publiek’, waar talloze projectgroepen en stichtingen een voorbeeld van zijn. Het belang van erfgoed van conflict is niet ontstaan door archeologen: zij hebben voortgeborduurd op een trend die al veel langer bestond en vanuit het publiek is ontstaan. Deze gedachte sluit naadloos aan op het project rond de Kochbunkers in Arnhem, waarbij een eigen initiatief pas later werd opgepakt door archeologen – wat resulteerde in een rapport. In de puurste zin kan dit onderzoek dan ook niet archeologisch genoemd worden. Wel is ernaar gestreefd om de sporen en vondsten zoveel mogelijk archeologisch te benaderen.
Archeologie van de Tweede Wereldoorlog 