Munitiedepots

Het militaire achterland of ‘Hinterland’ in bezet Nederland

Nederland is vijf jaar bezet geweest door Duitsland. In tegenstelling tot aan het oostfront en op andere strijdtonelen, is in ons land de situatie voor een lange periode relatief rustig gebleven. Militaire complexen waren lang in gebruik en het landschap is deels aangepast aan de wensen van de Wehrmacht. In eerste instantie waren het niet de verdedigingslinies of gevechtsopstellingen die hier werden aangelegd. Juist de typische complexen van het militaire achterland (‘Hinterland’) komen voor in ons land en zijn voor een langere tijd in gebruik geweest.

Typen en soort opslagdepots

Denk hierbij aan kazernes, oefenterreinen en opslagdepots van munitie, wapens, voertuigen, brandstof, kleding, mondvoorraad enzovoorts. In ons kleine land moet worden gedacht aan honderden diverse typen complexen die enkel en alleen in het teken stonden van de opslag en/of uitgifte van goederen ten behoeve van de in ons gelegerde Duitse militairen.

Archeologisch onderzoek in voormalig munitiedepot bij Apeldoorn

Sinds mijn stages en later werk bij de gemeente Apeldoorn ben ik geïnteresseerd geraakt in dit deel van Duitse verzorging, in het bijzonder de munitieopslag. Tussen 2009 en 2014 heb ik op diverse momenten de archeologische begeleiding meegemaakt en uitgevoerd van de explosievenopsporingen (OCE-onderzoek) binnen het voormalige munitiedepot bij Hoog Soeren op de Veluwe (Armeemunitionslager of AML ‘Mia’).

Publicaties over munitieopslag

In dit kader heb ik reeds diverse publicaties op mijn naam staan. In 2012 schreef ik hier mijn scriptie over. In 2014 publiceerde ik een case study over het ‘militaire achterland’ in Westerheem. In 2017 schreef ik een artikel voor Terugblik ’40-’45 met vernieuwd inzicht over het munitiedepot van Hoog Soeren. Dit laatstgenoemde artikel geeft tevens een inleiding in de theorie en verschillende locaties van de munitieverzorging in heel Nederland. In hetzelfde jaar verscheen een overzicht van typologieën van munitieopslagpunten en is verschenen in Journal of Conflict Archaeology. Het gaat hier om vergelijkend onderzoek tussen Normandië en de Veluwe.

Munitieopslag in bezet Nederland: overzichtswerk en atlas in de maak

De afgelopen jaren heb ik tal van primaire bronnen verzameld en geanalyseerd, waardoor een groot overzicht van Duitse munitiedepots in Nederland begint te ontstaan. De teller staat inmiddels op ruim 70 individuele depots. Aan de hand van de diverse fasen van de bezetting en het frontverloop met daarnaast de voorbeelden van de munitiedepots, illustreer ik hoe de munitieverzorging binnen Nederland zich aanpaste. Op dit moment schrijf ik aan dit grote overzichtswerk en een soort atlas. Ik heb het voornemen om dit werk te publiceren als dit af is.

Tips of aanvullingen

Mocht iemand aanvullingen of tips hebben, dan houd ik mij altijd aanbevolen. Laat dan een opmerking achter onderaan dit bericht.