Rijksmonumenten in Lent: de rivierkazematten

Zojuist verschenen in een eerste versie is een boek van Leo van Midden, wiens werk ik ken vanuit de stichting Menno van Coehoorn en als medelid van de Werkgroep WO2 van de AWN17. Hij schrijft over de drie Nederlandse vooroorlogse kazematten die aan de noordzijde van de Waal bij Nijmegen liggen.
Downloadlink naar het rapport onderaan dit bericht. 

De publicatie is bijzonder compleet. Enerzijds geeft het op rapportage-wijze een beschrijving van zowel de buiten- als binnenzijde, details als afmetingen, apparatuur en constructiemateriaal en type bewapening van de betonnen kolossen. Anderzijds werd op enigszins bouwbiografisch of archeologische wijze een gedetailleerd sporenonderzoek gestart naar de granaatinslagen op de kazematten die tijdens de gevechten met Duitse eenheden aan de overzijde van de Waal op 10 mei 1940 zijn ontstaan.

Ook de verhalen van de kazematten komen aan bod na een uitgebreid bronnen- en literatuuronderzoek: van de late jaren ’30 tot een schietincident in 1939 en een gedetailleerd verslag van de gevechten tijdens de Duitse inval op 10 mei 1940.

In de middag van 20 september 1944 deden de geallieerden in het kader van ‘Market Garden’ een succesvolle poging om de verkeersbrug over de Waal bij Nijmegen in te nemen. Duitse eenheden verdedigden deze plek fel, zowel aan de kant van de stad als bij de kazematten te Lent aan de overzijde van de rivier. Een bevel van hogerhand negerende, was de brug door de Duitsers aldaar voor vernietiging gereed gebracht met explosieven. Maar toen de tanks van de Guards Armoured Division de brug overstaken, weigerde de detonatie. Zowel de bronnen als auteurs naderhand hebben in de loop der tijd verschillende versies van het verhaal over dit moment opgeschreven. Wat en bij welke kazemat is er op dit moment werkelijk gebeurd? De auteur vergelijkt alle verhalen opnieuw, waaronder verklaringen van SS-Brigadeführer Harmel, SS-Obersturmführer Baumgartel en SS-Untersturmführer Traupel. Bovendien heeft de auteur historici (zoals Karel Margry) benaderd die eerder over deze gebeurtenis schreven, en hen om terugkoppeling gevraagd.

NB. Dit moment is vereeuwigd in de verfilming van Cornelius Ryan’s “A Bridge Too Far” (1977), in de Nijmegen-scene met onder meer Robert Redford (als Major Cook van de 82nd Airborne Division) en Hardy Krüger (de fictieve General Ludwig van de 10. SS-Panzerdivision ‘Frundsberg’): 

Leo heeft mij veel informatie verschaft bij het schrijven van mijn publicatie over de Kochbunkers in de tuin van Museum Arnhem. Dit maal was het mijn beurt om tekst voor hem te verzorgen. In de zomer van 2017 kreeg ik de kans om met hem de binnenkant van kazemat Lent Oost te bekijken. De inkrassingen die ik daar aantrof (waaronder eentje van een Brits militair uit oktober 1944) heb ik beschreven en dit vormt een bijdrage aan dit werk.

Al met al is dit werk met ruim 120 afbeeldingen (!) zeer de moeite waard als naslagwerk over de bijzondere Nederlandse verdedigingswerken, maar ook voor eenieder die meer wil weten over de mobilisatie en de gevechten van 10 mei 1940 in de omgeving van Nijmegen-Lent, het verhaal rond de Waalbrug tijdens ‘Market Garden’ en wat er na de oorlog met de kazematten gebeurde.

Het document kan als leidraad dienen om de kazematten vaker open te stellen. Op dit moment wordt ingestoken op openstelling van de hierboven ook besproken Kazemat ‘Monkel’ of Lent Oost, vernoemd naar de Nederlandse commandant Sergeant Monkel.

Downloadlink HIER (via Regionaal Archief Nijmegen).