Voorproefje op rapport Teerose III

In het voorjaar van 2017 kreeg ik het idee om onderzoek te doen naar het Luftwaffe-complex Teerose III: de vergeten ‘zusterstelling’ van de “Teerosen op de Veluwe” (bekend van de werken van W.H. Tiemens). Over Jägerleitstellungen Teerose I en II is al veel bekend en geschreven, maar Teerose III is altijd onderbelicht geweest.

Die zomer heb ik met toestemming en ondersteuning van Natuurmonumenten en de gemeente Rozendaal een veldinspectie gedaan op deze locatie. Het afgelopen jaar heb ik hard gewerkt aan de uitwerking van alle historische en archeologische gegevens die ik heb verzameld. Op dit moment is het rapport klaar en zal het spoedig gedrukt worden.

Inhoud 

Het ruim 120 pagina’s tellende rapport bevat:

• Een vernieuwde kijk op de functie en inzet van alle drie de Teerosen individueel en in het kader van de luchtverdediging rond Deelen, op basis van niet eerder geraadpleegde bronnen;
• Een analyse van verkenningsluchtfoto’s uit de oorlog en op basis daarvan een interpretatie per locatie;
• Een archeologische waardering van het complex Teerose III waarbij per locatie is aangegeven wat er nog in het landschap rest.

Tekening 

Tevens heb ik GIS-tekenaar Michiel van Willigen bereid gekregen om een tekening te maken van de stelling. Het bijzondere aan deze tekening is dat deze geheel is gebaseerd op mijn onderzoek. Informatie uit de historische bronnen, van de luchtfoto’s en gegevens uit het veldonderzoek zijn gecombineerd zodat een overzichtelijke ‘kaart’ kon worden opgesteld. Teerose III krijgt zo vorm zoals die nog nooit eerder is gepresenteerd. De tekening geeft in één oogopslag weer welke gebouwen waar stonden en welke apparaten werden gebruikt.

Publieksboek 

Het rapport zal om twee redenen niet openbaar zijn. Allereerst worden vele exacte locaties genoemd, waardoor in overeenstemming met Natuurmonumenten ervoor is gekozen om geen ‘schatkaart’ voor souvenirjagers met de metaaldetector te publiceren. Ten tweede is het rapport lijvig: het is uitgebreid, gedetailleerd en compleet maar daardoor ook geen ‘leesboek’. Het biedt echter wel de wetenschappelijke grondslag voor een ander idee: een publieksboek. In dit boek getiteld “Luftwaffe-experimenten op de Veluwe” zullen de verhalen verteld worden van de experimentele luchtverdediging
waarbij radar- en radiopeiltechnieken zich snel ontwikkelden en samenwerkten met in de nabijheid gelegen luchtdoelartillerie (Flak), zoeklichtbatterijen en Nachtjagd-basis Deelen, uiteindelijk geleid door de commandobunker te Schaarsbergen. Zo wordt een overzicht van het “ensemble Deelen” geschetst.

Tot slot

Het rapport over het historisch en archeologisch onderzoek naar Teerose III is klaar en wordt deze zomer in gedrukte vorm verwacht. Dit rapport zal niet openbaar zijn. Op basis van dit rapport zal een boek verschijnen met daarin tekeningen, niet eerder getoonde historische bronnen, informatie uit het archeologisch onderzoek en nog meer met als overkoepelende thema Deelen en de ontwikkeling van de luchtverdediging op de Veluwe.